ZARZĄDZANIE W SYTUACJACH KRYZYSOWYCH I STANACH NADZWYCZAJNYCH JAKO PRZEJAW DZIAŁAŃ ZORGANIZOWANYCH

Анотація

W artykule przedstawiono rozważania dotyczące problematyki zarządzania bezpieczeństwem państwa w sytuacjach kryzysowych i stanach nadzwyczajnych w kontekście działań zorganizowanych. Podczas badań i prezentacji ich wyników zastosowano podejście systemowe, bowiem było ono bardzo przydatne z powodów praktycznych. Tylko takie bowiem podejście stwarza możliwości mechanizmu porządkującego stan wiedzy o bezpieczeństwie. Na takie podejście zdecydowano się również z tego powodu, że determinantą podejścia systemowego są cechy wszelkich działań podporządkowanych trosce o jego osiągnięcie i utrzymanie bezpieczeństwa, takich jak: antycypacja, adaptacja, celowość działania, skierowanie na rozwój, które są własnościami podejścia systemowego. Podejścia, które pozostaje nadal nowoczesnym sposobem praktycznego działania. Za podejściem systemowym przemawiały jego cechy takie jak: holizm, kompleksowość, esencjalizm, strukturalizm, kontekstowość, teleologizm, funkcjonalność, efektywność, synergizm oraz rozwój. W czasie badań wykorzystano metodę analizy źródeł, gdzie kluczową kwestią była analiza materiału faktograficznego zawartego w materiałach źródłowych, aktach prawnych, literaturze naukowej oraz popularno-naukowej. Przeprowadzone badania wskazują na to, że o wykorzystaniu rozwiązań zarządzania w sytuacjach kryzysowych oraz w stanach nadzwyczajnych decyduje poziom zagrożeń. Zagrożeń, które charakteryzują się ograniczoną przewidywalnością i dynamiczną zmiennością. Wyniki badań pozwalają wysnuć wniosek, że w trosce o tę sprawność państwo wprowadza szereg rozwiązań prawnych i organizacyjnych, odnoszących się między innymi do zarządzania kryzysowego i kierowania państwem w warunkach stanów nadzwyczajnych. Cechą charakterystyczną przywołanych powyżej rozwiązań jest współpraca. Jej powszechność powoduje, iż nie zawsze zdać sobie można sprawę z jego występowania. Zazwyczaj o współpracy mówi się w sytuacjach działań spektakularnych, pomijając permanentne, „zwyczajne” przenikanie się działalności różnych instytucji. Wspomniane rozwiązania prawne i organizacyjne mają formę działań zorganizowanych, niezwykle pożytecznych we wszelkich zabiegach o bezpieczeństwo państwa. Badania wskazują również na to, że właściwa organizacja działań systemu bezpieczeństwa państwa jest podstawowym warunkiem akceptowanego poziomu niezagrożenia państwa, jako organizacji oraz jego komponentów i przede wszystkim obywateli.